Projecties

Alle schattingen zijn in meer detail beschikbaar in onze interactieve online applicaties:
 Projecties voor de verloren gezonde levensjaren door morbiditeit voor 33 ziekten

1. Kernboodschappen

2. Prevalentie en verloren levensjaren door ziekte

Tegen 2040 stijgt de morbiditeit in België met 10% als de trends zich voortzetten

Tegen 2040 zal de last door verminderde levenskwaliteit, gemeten in verloren levensjaren met beperking (Years Lived with Disability, YLDs), in België naar verwachting met 10% toenemen voor 33 belangrijke ziekten die in de Belgische nationale Ziektenlaststudie zijn opgenomen voor de projectiestudie. Dit cijfer is aangepast aan de veranderingen in de bevolkingsstructuur, inclusief leeftijd en bevolkingsaantallen, op basis van de demografische vooruitzichten van het Federaal Planbureau.

De projecties tonen een groei in het aantal gerapporteerde ziekten in België met een toename van 1 ziekte per persoon in 2021 naar 1,2 ziekten per persoon in 2040. Deze cijfers bevestogen dat multimorbiditeit tegen 2040 een groter uregentie kan worden in België. Hierbij werd het cijfer gecorrigeerd aan de hand van veranderingen in de leeftijdstructuur van de populatie omwille van bijvoorbeeld de vergrijzing. De groei in aantal gerapporteerde ziekten per persoon is nog groter wanneer we naar de ruwe cijfers kijken, waarbij het aantal gerapporteerde ziekten per persoon zou toenemen tot 1,3.

De voorspelde last stijgt sneller bij vrouwen dan bij mannen

De toename in ziektenlast door een verminderde levenskwaliteit (YLD) tussen 2021 en 2040 zal naar verwachting hoger zijn bij vrouwen (+18%) dan bij mannen (+14%). In België kan het aantal gerapporteerde ziekten bij vrouwen oplopen tot 1,3 per 100.000 vrouwen in 2040, terwijl dit aantal bij mannen wordt geschat op 1,1 per 100.000 mannen in 2040. 

Wat betreft YLDs zien we dat deze bij vrouwen tegen 2040 boven die van mannen zal uitstijgen. Dit in tegenstelling tot het aantal ziekten per persoon dat nu reeds hoger is bij vrouwen in vergelijking met mannen. Dit verschil kan erop wijzen dat de groei van ziekten met een hogere impact op de levenskwaliteit sneller is bij vrouwen dan bij mannen.

De voorspelde ziektenlast is vergelijkbaar in de drie gewesten

De voorspelde toename in ziektenlast is vergelijkbaar in de drie gewesten in België, met een toename van 10% in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Waalse Gewest, en een toename van 9% in het Vlaamse Gewest. Dit impliceert dat het bestaande regionale verschil, waarbij de hoogste morbiditeit wordt gezien in het Waalse Gewest gevolgd door het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en het Vlaamse Gewest, stabiel blijft tot 2040.

Geestelijke gezondheid, musculoskeletale aandoeningen en chronische ademhalingsaandoeningen blijven de grootste bijdragers aan morbiditeit in België

Tegen 2040 blijven de ziektegroepen die de grootste ziektenlast in België veroorzaken geestelijke gezondheid, musculoskeletale aandoeningen en chronische ademhalingsaandoeningen. Hoewel de totale ziektenlast in België stijgt, zijn er enkele belangrijke veranderingen in de rangorde van individuele ziekten tussen 2021 en 2040. Angststoornissen laten de hoogste voorspelde toename zien, van positie 6 in 2021 naar positie 2 in 2040. Naast angststoornissen nemen ook migraine en chronische nierziekten toe en stijgen zij met minstens twee posities in de rangorde.

Rangorde naar prevalentie voor 33 ziekten bij mannen en vrouwen, België, 2021 - 2040
Bron: Eigen berekeningen op basis van IMA, Intego, ERA, HIS en Belgisch Kankerregister [1-5]

Vooruitzichten voor België binnen de EU-14-landen zijn slechter dan die van andere landen

In 2021 stond België op de 7^e plaats voor leeftijdsgecorrigeerde YLDs veroorzaakt door niet-overdraagbare ziekten. Volgens de GBD Foresight-studie zal de positie van België verslechteren ten opzichte van andere EU-landen, aangezien België in 2040 op de 5^e plaats binnen de EU-14 zal staan.

Voor leeftijd gecorrigeerde YLD rangorde per land (EU-14), 2021 - 2040
Bron: GBD, 2021 [7]

3. Meer informatie

Belgische ziektelast projecties visualisatie tool
Belgian national burden of disease study. Methodological framework for the projections of the non-fatal burden of disease of non-communicable diseases in Belgium.

Achtergrond

Wat zijn de belangrijkste ziekten in België? Welke risicofactoren dragen het meest bij aan de totale ziektenlast? Hoe ontwikkelt de ziektenlast zich in de tijd, en hoe verschilt deze tussen de gewesten van het land? In een context van toenemende budgettaire beperkingen is een nauwkeurig antwoord op deze basisvragen meer dan ooit noodzakelijk om beleidsvorming te ondersteunen.

Om de gezondheidszorgplanning te informeren en toekomstige behoeften aan te pakken, voert Sciensano projecties uit over de ziektenlast in België. Door schattingen te genereren van toekomstige prevalentie en verloren levensjaren in ziekte (YLD) in verschillende leeftijdsgroepen, geslachten en gewesten, kunnen we anticiperen op hoe patronen van morbiditeit zich in de tijd kunnen ontwikkelen. YLD-projecties kwantificeren de impact van verschillende ziekten in termen van verloren levensjaren met ziekte, terwijl prevalentieschattingen het aantal individuen aangeven dat mogelijk getroffen wordt. Samen bieden deze metrics een toekomstgerichte beoordeling van de gezondheidsuitdagingen die België waarschijnlijk zullen treffen, wat helpt om interventies te prioriteren en middelen effectiever toe te wijzen.

We berekenen schattingen van de ziektenlast naar leeftijd, geslacht en gewest, wat een zeer gedetailleerde beoordeling van de gezondheidstoestand mogelijk maakt. De volledige set schattingen kan worden verkend via https://burden.sciensano.be/shiny/projections.

Definities

Projecties

Projecties verwijzen naar een methodologie om de toekomst te voorspellen via statistische analyse. In de huidige projecties gaat het scenario uit van een voortzetting van de trends die in het verleden zijn waargenomen. Om de toekomstige niet-fatale ziektenlast te projecteren, werd een Bayesiaans gegeneraliseerd lineair regressiemodel toegepast op de waargenomen gegevens, en werd de trend uit het verleden naar de toekomst geëxtrapoleerd.

YLD

De levensjaren met een beperking of YLD is een maatstaf voor de niet-fatale ziektelast ten gevolge van een beperking in een specifieke populatie. YLDs worden berekend door het aantal personen met een specifieke aandoening te vermenigvuldigen met de (volgens ernst gewogen) graad van beperking. De YLD geeft hierdoor de proportionele verloren levenskwaliteit weer door het leven met een specifieke aandoening..

EU-14

De EU-14 komt overeen met alle landen die tussen 1995 en 2004 tot de Europese Unie behoorden: België, Denemarken, Duitsland, Finland, Frankrijk, Griekenland, Ierland, Italië, Luxemburg, Nederland, Oostenrijk, Portugal, Spanje en Zweden. We vergelijken de Belgische gezondheidsstatus met die van de EU-14 omdat deze landen vergelijkbare sociaaleconomische omstandigheden hebben. Opmerking: Het Verenigd Koninkrijk is niet opgenomen in deze lijst, aangezien ze de EU verlaten hebben.

Referenties

1. Intermutualistisch Agentschap (IMA). https://aim-ima.be/
2. Intego, KU Leuven. https://intego.be/
3. Renal Database, European Renal Association (ERA). https://www.era-online.org/en/registry/
4. Gezondheidsenquête (HIS), Sciensano. https://www.sciensano.be/en/projects/health-interview-survey
5. Belgisch kankerregister (BCR). https://kankerregister.org/
6. Global Burden of Disease Collaborative Network. Global Burden of Disease Study 2019 (GBD 2019) Results. Seattle, United States: Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME), 2020. Available from http://ghdx.healthdata.org/gbd-results-tool.
7. Federaal Planbureau

Gelieve deze pagina te citeren als: Sciensano. Ziektelast: Projecties tot 2040, Gezondheidsstatusrapport, 19 dec 2024, Brussel, België, https://www.gezondbelgie.be/nl/gezondheidstoestand/ziektelast/projecties