Bij een collectieve noodsituatie is de FOD Volksgezondheid verantwoordelijk voor het organiseren van de geneeskundige en psychosociale hulpverlening. Een van zijn taken is het opstellen van een lijst van alle getroffenen. Om deze taak zo efficiënt mogelijk uit te voeren, werd op 28 april 2023 een nieuwe tool gelanceerd, het Belgian Incident Tracking System, afgekort BITS.
De aanslagen van 22 maart 2016 hebben duidelijk gemaakt hoe moeilijk het is om gegevens over de slachtoffers van een ramp te verzamelen. Het identificeren van de slachtoffers was een lang en moeizaam proces. In 2016 werd de informatie nog steeds op papier verzameld in de vooruitgeschoven medische posten (op de plaats van de ramp), de ziekenhuizen, de opvangcentra, enz. Het ontbreken van een geschikt uniform registratiesysteem en een methodologie voor het verzamelen, verwerken en verspreiden van gegevens over de getroffenen, hun families en de gezochten, heeft enorm veel leed veroorzaakt voor de slachtoffers en hun families. De aanbevelingen van de parlementaire onderzoekscommissie naar aanleiding van de aanslagen hebben de ontwikkeling van een wereldwijd registratiesysteem voor slachtoffers naar een hogere versnelling gebracht.
Dankzij BITS kunnen het traject en de locatie van de slachtoffers, gewonden en andere betrokkenen getraceerd worden, kan hun gezondheidstoestand gevolgd worden en kunnen zij zo snel mogelijk geïdentificeerd worden. Dankzij een polsbandje heeft elke getroffene een unieke QR-code waaraan gegevens kunnen worden gekoppeld. Gegevens worden verzameld in de medische posten, de opvangcentra en in de ziekenhuizen.
Het BITS registreert ook de verzoeken van verwanten om naar vermiste personen te zoeken. Tijdens de aanslagen in Brussel werden 17.291 oproepen van dit type geregistreerd. Met BITS kunnen de hulpverleners in een callcenter of een opvangcentrum opzoeken of de vermiste persoon geregistreerd werd. Indien de persoon in kwestie niet geregistreerd werd, kan een gedetailleerde registratie van het verzoek helpen bij het identificeren van mensen van wie de identiteit nog niet bekend is, zoals overledenen of bewusteloze gewonden.
Met de BITS-applicatie kunnen autoriteiten controlelijsten genereren op basis van de registraties. Deze overzichten zijn nuttig om de geneeskundige en psychosociale hulpverlening te coördineren en om de partners die in het crisiscentrum actief zijn, te informeren. Deze informatie kan ook worden doorgegeven aan de beroepsbeoefenaars die betrokken zijn bij de post-acute fase.
Sinds 2022 wordt het BITS gebruikt door de geneeskundige en psychosociale hulpdiensten tijdens collectieve noodsituaties en oefeningen.
Van maart 2022 tot maart 2024 werden 92 incidenten geregistreerd in de BITS-applicatie, waarbij in totaal 4.297 mensen betrokken waren.[1]
Aantal geregistreerde incidenten in BITS
Volgens de eerste triage was driekwart van de geregistreerde slachtoffers niet gewond. Een vijfde van hen werd beoordeeld als lichtgewond en 5% als gewond of zwaargewond.
Aantal getroffen personen per initiële triagecode (maart 2022-maart 2024)
Brand, ongevallen en evacuaties zijn de drie meest voorkomende incidenten waarbij de BITS-applicatie het vaakst wordt ingezet.
Top 3 type incident (maart 2022-maart 2024)
In de toekomst zullen mensen die getroffen zijn door een collectieve noodsituatie zichzelf kunnen registreren via een burgerportaal dat op initiatief van de FOD Volksgezondheid wordt geactiveerd. Deze website is momenteel in ontwikkeling. Tijdens grootschalige rampen is het niet ongewoon dat veel getroffenen, al dan niet lichtgewond, op eigen kracht naar huis terugkeren en vervolgens geneeskundige en/of psychosociale hulp zoeken. Dankzij deze zelfregistratie kunnen de overheden achterhalen wie getroffen is door de noodsituatie en kunnen zij hulp bieden en informatie verstrekken aan de verwanten.
Een tweede module, die in ontwikkeling is, is specifiek gericht op ziekenhuizen. Deze verbinding tussen de geregistreerde gegevens in het BITS en in de ziekenhuizen zal de gegevensuitwisseling verbeteren. Deze module zal het eveneens mogelijk maken om de beschikbare capaciteiten en specialismen in de ziekenhuizen te bepalen.
[1]Bron: BPrepared, de statistieken zijn gebaseerd op registratiegegevens van de BITS-applicatie.