Wat is medische beeldvorming?
‘Medische beeldvorming’ is een verzamelnaam voor verschillende technieken om het lichaam in beeld te brengen. In ziekenhuizen wordt medische beeldvorming gebruikt om diagnoses te stellen, ziekten vroegtijdig op te sporen en op te volgen, medische ingrepen te ondersteunen en behandelingen te evalueren.
Men kan de volgende toestellen voor zware, medische beeldvorming onderscheiden: CT, MRI, SPECT-CT en PET. Deze technieken hebben allemaal hun sterke en zwakke punten. Er is dus geen algemeen toepasbare techniek. Wat voor de ene aandoening een goede beeldvormingstechniek is, is dat niet altijd voor de andere.
Aantal toestellen voor zware, medische beeldvorming (01/01/2023)
Meer weten? https://www.health.belgium.be/nl/publicaties-medische-beeldvorming
Gebruik van medische beeldvorming in België en Europa
Medische beeldvorming heeft een enorme vooruitgang mogelijk gemaakt in de moderne geneeskunde en speelt een steeds grotere rol in onze gezondheidszorg. Toch is er ook een keerzijde aan het veelvuldig gebruik van technieken zoals CT-scans, namelijk de toegenomen blootstelling aan ioniserende stralen. In vergelijking met het gemiddeld aantal onderzoeken per 1.000 inwoners in de EU-landen worden in ons land veel CT-onderzoeken uitgevoerd[1].
In 2019 was het gebruik van CT-onderzoeken ongeveer 40% hoger in Oostenrijk, Frankrijk, Luxemburg en België dan het gemiddeld gebruik in EU-landen. Voor MRI stellen we vast dat het aantal onderzoeken per 1.000 inwoners in ons land (98) gevoelig lager ligt dan in Frankrijk (123), Oostenrijk (148) en Duitsland (150).
Aantal onderzoeken per 1.000 inwoners CT en MRI-scans in EU in 2019
Acties voor een beter gebruik van medische beeldvorming
Om een beter gebruik van medische beeldvorming te bekomen, lanceert onze FOD verschillende acties, zowel voor artsen als voor het grote publiek.
Zo werken het RIZIV, de FOD Volksgezondheid en het Belgian Medical Imaging Platform (BELMIP) samen aan het project ‘Prescription Search Support voor Radiologie (PSSR)’. Het doel van dit project is om evidence based beslisregels te integreren in de elektronische voorschrijfomgeving van artsen zodat zij op een gebruiksvriendelijke wijze ondersteund worden bij het kiezen of een radiologisch onderzoek wel nodig is en zo ja welke beeldvormingstechniek de patiënt het best kan helpen. De uitrol van dit project start eind 2025.
Ook de burger wordt geïnformeerd over situaties waarbij nog te vaak onnodig wordt aangedrongen op een scan. Een voorbeeld hiervan is rugpijn. CT-scans van de lage rug worden nog te vaak voorgeschreven terwijl dit niet steeds aangewezen is, wat op zijn beurt bijdraagt aan de hoge stralingsbelasting voor de bevolking en zwaar op het gezondheidszorgbudget weegt.
Met de campagne ‘Geen scan zonder plan’ willen we bewustwording creëren zodat de burger weet dat hij bij lage rugpijn best geen onnodige druk op zijn arts zet om een onderzoek te bekomen. Bij veel patiënten leeft namelijk de idee dat indien er geen onderzoek wordt voorgeschreven, hun klacht niet goed kan worden onderzocht of zelfs niet ernstig wordt genomen. Dit leidt tot onnodige onderzoeken. De vraag van de patiënt komt voort uit ongerustheid. Vandaar dat het belangrijk is dat de burger weet dat ook zonder medische beeldvorming een plan van aanpak kan worden opgesteld dat focust op wat echt helpt, namelijk blijven bewegen. In uitzonderlijke gevallen waarbij een radiologisch onderzoek toch aangewezen is, zal de arts dit onderzoek steeds kaderen in een groter plan van aanpak. Vandaar de slagzin van de campagne: Geen scan zonder plan”.
Meer weten? Surf naar: www.geenscanzonderplan.be of informeer u bij uw huisarts of specialist
[1]Bron: OESO, Health Statistics 2022; Eurostat Database