Evolutie van het aantal verblijven en contacten
In 2012 werden in totaal 5.693.465 ziekenhuisverblijven geregistreerd (dit omvat de klassieke of daghospitalisaties en ambulante contacten met de spoedgevallendienst). In 2019 klom dit aantal naar 6.522.643 verblijven. Nadien observeren we omwille van de maatregelen omtrent de COVID-19-pandemie een atypische daling. Deze daling is nog steeds zichtbaar in 2021 met 6.190.205 verblijven. Enkel het aantal daghospitalisaties is hoger dan vóór de pandemie.
Om de evolutie in de tijd goed te kunnen vergelijken, kijken we naar het aantal verblijven/contacten per 100.000 inwoners. Dit aantal steeg van 2012 tot 2019 met 10,6%. Dit is voornamelijk te wijten aan een hoger aantal daghospitalisaties (+19,2%) en ambulante contacten met de spoedgevallendienst (+12,9%).
Daarnaast noteren we vanaf 2014 meer daghospitalisaties dan klassieke hospitalisaties. Dit ligt in lijn met de ziekenhuishervormingen. Men wil nl. het aantal overbodige overnachtingen in ziekenhuizen laten dalen wanneer dit medisch veilig kan verlopen én wanneer dit sociaal haalbaar is voor de patiënt. Omwille van medische innovaties zijn ingrepen bovendien minder invasief waardoor patiënten sneller herstellen en het ziekenhuis kunnen verlaten. De verschuiving naar meer daghospitalisatie heeft verschillende voordelen: bv. een lagere kans op ziekenhuisinfecties door korter verblijf en mogelijk lagere kosten voor zowel patiënt als maatschappij. Daarenboven kunnen verpleegkundigen elders ingezet worden wanneer de zorgen die samenhangen met een overnachting verminderen.
Evolutie van het aantal contacten en verblijven per 100.000 inwoners per type hospitalisatie
Aantal ziekenhuisverblijven/ contacten per gewest[1]
In 2021 bedroeg het totale aantal verblijven per 100.000 inwoners in Vlaanderen 51.145, in Brussel 55.589 en in Wallonië 55.263. Wanneer we de 3 gewesten onder de loep nemen, merken we enkele verschillen op. Algemeen wordt er in Vlaanderen namelijk minder gebruik gemaakt van ziekenhuiszorg dan in de andere twee gewesten.
Het aantal daghospitalisaties ligt er wel beduidend hoger en het aantal ambulante contacten met de spoedgevallendienst lager. In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest wordt ambulant twee keer zo vaak gebruikgemaakt van de spoeddiensten dan in het Vlaamse Gewest. In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest wordt er minder gebruik gemaakt van klassieke hospitalisaties.
Aantal verblijven per 100.000 inwoners per type hospitalisatie en per regio van de patiënt (2021)
Meer weten over herkomst van de patiënten: https://www.health.belgium.be/nl/mzg-herkomst-van-de-patienten
Leeftijd en geslacht van patiënten
Bij kinderen zien we een hoger aantal contacten met het ziekenhuis bij de leeftijd van 1 tot 5 jaar, voornamelijk door het intensievere gebruik van ambulante spoeddiensten. Ongeveer één vijfde van de patiënten is tussen 55 en 70 jaar oud. Na de leeftijd van 80 jaar noteren we bij vrouwen een hoger
totaal aantal ziekenhuisverblijven dan bij mannen. Dat heeft te maken met hun langere levensverwachting. Het hogere gebruik van ziekenhuiszorg door vrouwen van
20 tot 40 jaar in vergelijking met mannen in deze leeftijdsgroep houdt voornamelijk verband met bevallingen. 
Aantal verblijven en contacten per type hospitalisatie, leeftijd en geslacht (2021)
Gemiddelde verblijfsduur bij klassieke hospitalisatie
Het gezondheidszorgbeleid stimuleert al jaren de verkorting van de verblijfsduur om de efficiëntie en het juiste gebruik van de ziekenhuiscapaciteit te waarborgen. Dit wil men doen zonder in te boeten aan de kwaliteit van de zorg en door rekening te houden met de specifieke situatie van elke patiënt.
In 2021 bedroeg de gemiddelde verblijfsduur in een acute dienst 4 dagen[2], in een dienst voor geriatrie 13 dagen en in een dienst voor materniteit en pediatrie 3 dagen. Tussen 2012 en 2021 daalde de gemiddelde verblijfsduur in de diensten acute zorg en materniteit met één dag en voor de dienst geriatrie met drie dagen. Voor de dienst pediatrie bleef de gemiddelde ligduur stabiel.
Gemiddelde verblijfsduur bij klassieke hospitalisatie per dienst
Wanneer we inzoomen op het aantal dagen dat patiënten in een bepaalde dienst verblijven, stellen we vast dat bijna 60% van de acute zorgverblijven niet langer dan 2 dagen duurt. Op de materniteit verblijven patiënten in 64% van de gevallen niet langer dan 3 dagen en duurt 86% van de verblijven niet langer dan 4 dagen. Op geriatrie is de gemiddelde ligduur langer dan op de andere afdelingen. 54% van de patiënten verblijft daar langer dan 10 dagen. Op pediatrie verblijven 62% van de kinderen niet langer dan twee dagen in het ziekenhuis.
Verblijfsduur bij klassieke hospitalisatie volgens type dienst (2021)
[1]Gewest van domicilie van de patiënt.
[2]Psychiatrische en chronische verblijven zijn niet mee in deze grafieken opgenomen. Verblijven van meer dan 10 dagen worden omwille van de leesbaarheid niet in de tweede grafiek weergegeven.